Iranian on the Move بنیاد ایرانی در حرکت: نوروز بل گالشی

در باره تاريخچه اين سنت قديمي مي گويند، قدمت اين سنت به زمان قبل از زرتشت بر مي گردد . به زمان قبل از ورود آريايي ها به ايران که آماردها به اين جلگه وارد شدند و گالشها از نسل آنها مي باشند . چيزي که بعدها به عنوان گيله مرد در گيلان زمين رايج شد ، بر گرفته از اقوام آماردها است و ((گيله مرد))بر خلاف تصور بسياري از مردم نقطه مقابل ((گيله زن ))نيست واژه ((گيله مرد))مخفف ((گيله آمارد))است که جزو اولين اقوام راه يافته به منطقه شمالي کشور بودند . در واقع واژه اي به معناي ((گيله زن ))در مقابل ((گيله مرد))وجود ندارد و گيله مرد به معناي عام (زن و مرد گيل)را شامل مي شود .در بحث مربوط به ((نوروز بل))يکي از نکات بسيار جالب و شنيدني درباره هيزمي است که براي افروختن اين آتش ،از آن استفاده مي کردند . از آنجايي که يکي از کارهاي اين گالشها،(ييلاق و قشلاق )مي باشد ،گالشهاي اين مناطق در هنگام قشلاق(کوچ زمستاني)تعداد زيادي از شاخه هاي درختان و گياهان اطراف را مي بريدند و از برگ آنها ،به عنوان علوفه زمستاني دامهايشان استفاده مي کردند و چوب و شاخه هاي حاصل از اين درختان را بلا استفاده بود،در گوشه اي انبار مي کردند به گونه اي که از اين چوبها ،پشته اي عظيم فراهم مي شد و در جشن نوروز بل سال آينده از آنها ،جهت روشن کردن اين آتش ،استفاده مي کردند . گويا اين جشن ،مراسم خاصي داشته که روزهاي دوشنبه و جمعه آن ماه (ماهي که به عنوان عيد نوروز در نظر گرفته شده بود و آغاز آن هم يازدهم و چهاردهم مرداد بوود )بر گزار مي گرديد .متاسفانه اطلاعات زيادي از مراسم اين ماه سرور د شادماني در دست نيست ولي يکي از مراسم مربوط به اين جشن ،((علم واچيني))است که به دنبال ((علم بندي))البته نه به معناي علم بندي که امروزه در بقاع متبرکه با نيايش هاي مذهبي صورت مي گيرد ،انجام مي شد و امروزه نيز با تغيراتي خاص ،به دلايلي مشخص به حيات خود ا دامه دارد. که در شماره بعدي اين ويژه نامه درباره آن صحبت خواهيم کرد . اما در باره ((نوروز بل ))يکي از حرکتهايي که پس از سالها وقفه ،در اجراي اين مراسم در مرداد ماه ،امسال صورت گرفت ،احياي اين سنت قديمي بود که موجي از شادي و تحرک را در بين گالشهاي (دامنه هاي شمالي رشته کوههاي البرز )و به تبع آن گيلاني ها و مازندراني ها ايجاد نمود... دنباله

Stichting Iranian on the Move (IOTM) is een non-profitorganisatie die door middel van sponsoring, subsidies en donaties wordt gefinancierd. De stichting werd begin 2000 opgericht en is bezig met podiumkunsten en maatschappelijke idealen.